Do podstawowych zadań Archiwum należy:

• kształtowanie i nadzór nad państwowym zasobem archiwalnym,
• przejmowanie, przechowywanie i zabezpieczanie materiałów archiwalnych,
• ewidencjonowanie i opracowywanie materiałów archiwalnych,
• udostępnianie materiałów archiwalnych,
• prowadzenie działalności naukowej i wydawniczej,
• prowadzenie działalności informacyjnej i popularyzacyjnej o materiałach archiwalnych i archiwach, 
• wydawanie uwierzytelnionych wypisów, odpisów, wyciągów, kopii
  oraz zaświadczeń z przechowywanych materiałów archiwalnych.
• przechowalnictwo z obsługą niearchiwalnej dokumentacji osobowo-płacowejj

Terenem działania Archiwum Państwowego w Olsztynie jest obszar Województwa Olsztyńskiego w granicach administracyjnych z lat 1975 – 1998.

Archiwum Państwowe w Olsztynie działa na podstawie Statutu wprowadzonego Zarządzeniem nr 6 NDAP z dnia 11 maja 1996 roku.